علوم پیراپزشکی و بهداشت نظامی

مقدمه: مشکلات گوارشی از شایع‌ترین شکایات دوران بارداری است که در بیشتر موارد با تهوع و استفراغ بروز می‌کند. تهوع و استفراغ از شکایت‌های شایع زنان در نیمه اول حاملگی هستند. علائم معمولاً پس از تأخیر در اولین و دومین دوره قاعدگی فراموش شده، آغاز می‌شوند و تقریباً تا هفته‌های ۱۴ الی ۱۶ ادامه پیدا می‌کنند. گاهی استفراغ به حدی شدید است که سبب کاهش وزن، دهیدراتاسیون، اسیدوز ناشی از گرسنگی، آلکالوز ناشی از دفع اسیدهیدروکلریک در ماده استفراغی و هیپوکالمی می‌شود و در بعضی از زنان اختلال گذرای عملکرد کبد ایجاد می‌گردد و حتی در موارد شدید منجر به بستری زن باردار در بیمارستان می‌گردد. این عوارض می‌تواند اثرات زیانباری بر مادر و جنین داشته باشد و لذا درمان مناسب تهوع و استفراغ زنان در بارداری اهمیت می‌یابد. استفاده از گیاهان دارویی یکی از روش‌های درمانی است که نگرانی‌های مصرف داروهای صناعی و شیمیایی را نیز در پی ندارد. زنجبیل گیاهی است که تحقیقات زیادی مؤثر بودن آن را بر تهوع و استفراغ ناشی از بارداری نشان داده‌اند. این مقاله با هدف مرور بررسیهای مطالعات مربوط به تأثیر مصرف انواع فرآورده‌های زنجبیل بر کاهش تهوع و استفراغ بارداری نگارش شده است.

مواد و روش‌ها: این مقاله مروری با جست و جوی مطالعات مربوطه تا سال ۲۰۱۶ در پایگاه‌های science direct،googlescholar، pubmed و SID نوشته شده است.

یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که زنجبیل و ماده مؤثره آن و دیگر ترکیبات این گیاه دارای اثرات فارماکولوژیک متعدد از جمله اثرات ضد تهوع و استفراغ به‌ویژه در دوران بارداری است.

بحث و نتیجه گیری: مصرف زنجبیل به اشکال مختلف از جمله بیسکویت زنجبیل، کپسول زنجبیل سبب کاهش تهوع و استفراغ بارداری می‌گردد و می‌توان از آن به عنوان یک روش آسان و در دسترس در بهبود علائم آزار دهنده این بیماران استفاده نمود. ولی مصرف آن نیاز به مطالعات گسترده‌تری جهت تعیین دوز مناسب دارو و بررسی عوارض مادری و جنینی در نتیجه مصرف آن دارد.