مقدمه: تابش گیری فردی پس از یک انفجار هستهای (بمب اتمی) دوز زیادی را با آهنگ بالایی به افرادی که در نزدیکی محل وقوع انفجار و ناحیه ریزش اتمی قرار دارند، تحویل میدهد. در این تحقیق آسیبهای ایجاد شده در اثر تابش پرتو به انسان و مدلهای حیوانی مورد مطالعه قرار خواهند گرفت و اساس و پایهای برای ارائه خدمات پزشکی و روشهای مدیریتی هنگام بروز چنین حوادثی ارائه خواهد شد.
مواد و روشها: این تحقیق از نوع نظری و از لحاظ روش به شیوه تحلیل محتوا (Content Analysis) با جستجو واژههای کلیدی اقدامات مراقبتی، انفجار هستهای، اثرات رادیوبیولوژیکی پرتو، سندرم حاد تشعشعی و سوانح تشعشعی در پایگاههای اینترنتی google scholar، science direct، pubmed و Scopus انجام گرفته است. بعد از انجام جستجو، از میان مقالات به دست آمده، 10 مقاله برگزیده شده و بر اساس آنها این مقاله به نگارش در آمده است.
یافتهها: تابشگیریهای بیش از Gy2 به کل بدن، که در نواحی ریزش اتمی و نواحی نزدیکتر به محل وقوع انفجار رخ میدهند، باعث ایجاد سندرمهای تابشی (آثار قطعی پرتو) خواهد شد که شامل سندرم خونی، سندرم سیستم گوارشی، سندرم پوستی و سندرم سیستم اعصاب مرکزی و عروقی میگردد. ایجاد و شدت این سندرمها به فاکتورهایی نظیر دوز تابشی، آهنگ دوز، نوع پرتو تابشی (پرتو گاما، پرتو نوترونی، پرتو گاما همراه با نوترون و ...)، حفاظت بخشهایی از بدن در برابر پرتو، سن، جنسیت، حساسیت ذاتی فرد به پرتو و اقدامات پزشکی بعدی برای درمان اثرات پرتوهای یونیزان بستگی دارد. ترکیب تابشگیری فردی به همراه تروما، سوختگی یا هر دو باعث ایجاد آسیبهای بسیار بدتری نسبت به پرتوگیری به تنهایی خواهد شد. فعالیتهای پشتیبانی کننده نظیر تجویز آنتیبیوتیکها، بالا بردن و حفظ مایعات بدن و احتمالاً سیتوکین های مغز استخوانی و پیوند مغز استخوان میتوانند باعث بهبود در برخی از آسیبهای ایجاد شده پرتویی گردند. منابع موجود و در دسترس برای انجام مراقبتهای پشتیبانی کننده و درمانی نسبت به افراد آسیب دیده، بسیار کمتر بوده و دسترسی به همین منابع هنگام وقوع انفجارهای هستهای برای بیماران، بسیار محدود میباشد.
بحث و نتیجه گیری: به دلیل کمبود شدید در منابع موجود و در دسترس برای انجام مراقبتهای درمانی و پشتیبانی کننده، نمیتوان این مراقبتها را برای همه افراد آسیب دیده اجرا نمود. بنابراین نیاز است، ابتدا افرادی که باید این اقدامات را برای آنها انجام داد، مشخص نمود. مناسبتر این است که ابتدا با روشهای دوزیمتری بیولوژیکی، دوز دریافتی بیمار بررسی شده و با توجه به علائم بیمار، نوع سندرم حاد تشعشعی وی مشخص شود و پس از دسته بندی بیماران اقدام به انجام مراقبتهای درمانی از بیماران مد نظر نمود. ضروری است که با توجه به منابع محلی و ملی، برنامهای جامع برای انجام این مراقبتها، برنامهای برای آموزش افرادی که بتوانند این مراقبتها را اجرا نمایند و بانک اطلاعاتیای شامل اطلاعات منابع در دسترس، راهنمایی برای انجام مراقبتهای درمانی و پشتیبانی کننده و اطلاعات بیماران و آسیب دیدگان سوانح پرتویی، تهیه شود تا بتوان هنگام وقوع چنین حوادثی، استفاده بهینهای از منابع موجود، داشت. در این تحقیق آثار طولانی مدت تشعشع مانند سرطان زایی، تغییرات ژنتیکی، نقص ژنتیکی در نسلهای آینده و ... مورد بررسی قرار نگرفتهاند و تنها اثرات کوتاه مدت تشعشع مد نظر بوده است.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |