علوم پیراپزشکی و بهداشت نظامی

مقدمه: بیماری عروق کرونر قلب (CAD) یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر جهانی است و تشخیص زودهنگام آن می‌تواند به کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. در میان چندین عامل مستعدکننده، التهاب و ژن‌های التهابی نقش مهمی در پاتوژنز بیماری دارند. میکروRNAها (miRNAها)، مولکول‌های کوچک غیرکدکننده تنظیم‌کننده بیان ژن، به دلیل پایداری در مایعات زیستی و الگوهای بیان خاص، به‌عنوان بیومارکرهای نویدبخش برای تشخیص زودهنگام CAD مطرح شده‌اند و با تنظیم بیان ژن‌های دخیل در التهاب و آترواسکلروز، در مراحل اولیه پاتوژنز نقش کلیدی دارند. همچنین، ادغام نوآوری‌هایی مانند یادگیری ماشینی می‌تواند دقت تشخیص را افزایش دهد و اهمیت بالینی این یافته‌ها در بهبود مدیریت بیماران است.

مواد و روش‌ها: این مقاله مروری با هدف بررسی نقش miRNAها در پاتوژنز CAD، ارزیابی پتانسیل تشخیصی آن‌ها و شناسایی چالش‌ها و فرصت‌های بالینی انجام شد. مطالعات از پایگاه‌های پابمد (PubMed) و علوم وب (Web of Science) از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵ با کلمات کلیدی "میکرو RNA"، ""CAD، "تشخیص زودهنگام" و "بیومارکر" بررسی شدند. یافته‌ها می‌توانند در طراحی ابزارهای تشخیصی عملی به کار روند.

یافته‌ها: مرور مقالات نشان می‌دهد که miRNAهایی مانند miR-21، miR-208a و miR-133a به‌طور گسترده مطالعه شده‌اند، در حالی که کاندیداهای جدید مانند miR-499 و miR-126 پتانسیل تشخیصی بالایی دارند و می‌توانند در تشخیص زودهنگام کاربرد عملی داشته باشند.

نتیجه‌گیری: ادغام نوآورانه‌ی پانل‌های چند miRNA با الگوریتم‌های یادگیری ماشینی نه‌تنها دقت تشخیص را افزایش می‌دهد، بلکه نوید توسعه‌ی ابزارهای پیش‌بینی شخصی‌سازی‌شده در محیط‌های بالینی را نیز می‌دهد. این مطالعه با تأکید بر نوآوری‌هایی مانند پانل‌های چند miRNA و ادغام با فناوری‌های یادگیری ماشینی، چارچوبی برای توسعه ابزارهای تشخیصی غیرتهاجمی پیشنهاد می‌کند. نتایج حاکی از آن است که استانداردسازی روش‌ها و اعتبارسنجی در جمعیت‌های بزرگ‌تر، کلید موفقیت این رویکرد است. یافته‌ها نشان می‌دهند که اهمیت بالینی این نتایج می‌تواند به بهبود مدیریت بیماران و کاهش مرگ‌ومیر ناشی از CAD کمک کند.