علوم پیراپزشکی و بهداشت نظامی

مقدمه و هدف : گاز‌های خون شریانی (Arterial blood gas [ABG]) یکی از مهم ترین تست‌های آزمایشگاهی برای تعیین وضعیت pH، میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن خون و سطح بیکربنات می‌باشد. همچنین می‌توان مقادیر لاکتات و هموگلوبین و الکترولیت‌ها و ... را نیز از این تست به دست آورد.ارتفاع محل و فشار هوا می‌تواند بر روی آنالیز گاز‌های خون شریانی و سطح آن تأثیرگذار باشد، خلبانان با قرارگیری در شرایط کم‌فشار در ارتفاعات بالا در معرض تغییرات گاز‌های خون شریانی قرار دارند، بررسی این تغییرات می‌تواند گام‌های مهمی در راستای ارتباط این تغییرات با عوارضی که حین پرواز در ارگان‌های مختلف خلبانان رخ می‌دهد باشد. مواد و روش ها : این تحقیق از نوع نظری و از لحاظ روش به شیوه تحلیل محتوا (Content Analysis) انجام گرفته و لازم به ذکر است از مطالبی استفاده شده که صحت آن ها در مقالات متعدد به اثبات علمی رسیده و صرفاً نظریه یا تئوری نیست. در روش جمع آوری و گردآوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای ، اینترنتی و ترجمه متون حیطه طب نظامی(طب هوا و فضا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها : گاز‌های خون شریانی (ABG) در شرایط مختلف تغییراتی را نشان می‌دهند. آنالیز گاز‌های خون شریانی شامل : pH ، HCO3- ، PO2 ، Base exces،sPCO2 ، SO2 است. همچنین می‌توان میزان SBCe (غلظت بی‌کربنات در خون) و و نیز Total‌را نیز از آنالیز گاز‌های خون شریانی به دست آورد. بحث و نتیجه گیری : در زمینه بررسی گازهای خون شریانی و به خصوص تغییرات آنها در ارتفاعات و شرایط هایپوبار مطالعات اندکی انجام شده است. اغلب این مطالعات به بررسی افرادی که به ارتفاعات صعود کرده‌اند و تغییرات گازهای خون شریانی در این ارتفاعات محدود است.تحقیقات مشابه در شرایط هایپوبار در چامبر یا حین پرواز در هواپیما بر روی تغییرات گازهای خون شریانی صورت گرفته ولی تحقیقاتی که در ارتفاعات صورت گرفته مانند بررسی Somogy و همکاران در کوهنوردان یک آلکالوز متابولیک را باتوجه به هیپوکسی موجود که باعث هایپو ونتیله شدن با تحریک کمورسپتور شده مشاهده شد.